დიაბეტის მქონე პირებსაც სხვების მსგავსად პერიოდულად უწევთ გამკლავება ისეთ ჩვეულ და ხშირ დაავადებებთან, როგორიცაა, მაგალითად, გაციება (მწვავე რესპირატორული ინფექცია), გრიპი, ნაწლავური ინფექცია თუ სხვა. ნებისმიერი ასეთი ავადმყოფობის შაქრიან დიაბეტზე თანდართვამ შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს სისხლში შაქრის რეგულირების პროცესზე, რადგან ახალი დაავადების საპასუხოდ ორგანიზმში გამოიყოფა სტრესული ჰორმონები, რომლებიც იწვევენ სისხლში შაქრის დონის მატებას. ამასთანავე, თუ ავადობას თან დაერთო საკვების მიღების შემცირება, გულისრევა…
პაციენტის გვერდი
ახალი კორონავირუსი COVID-19 და დიაბეტი
COVID-19 არის ახალი დაავადება, რომლის შესახებ ცნობების დაგროვება ყოველდღიურ უწყვეტ რეჟიმში მიმდინარეობს. დღეისთვის არსებული მონაცემები ვირუსის მახასიათებლების შესახებ ემყარება მსოფლიოში უკვე დაფიქსირებული შემთხვევების მუდმივ კვლევას და ანალიზს. შაქრიან დიაბეტთან მიმართებაშიც ვსაუბრობთ იმაზე, რაც ამ მომენტისთვის არის ცნობილი მეცნიერებისთვის. რა უნდა იცოდეს დიაბეტის დიაგნოზის მქონე პაციენტმა ახალი კორონავირუსის COVID-19-ის შესახებ (ამერიკის დიაბეტის ასოციაციის რეკომენდაციების მიხედვით): შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები არ არიან ვირუსით…
რეკომენდაციები ახალი კორონავირუსის გავრცელების რისკების შესამცირებლად
COVID-19 _ ეს იმ ახალი კორონავირუსის ოფიციალური სახელწოდებაა, რომლის პირველი შემთხვევები ჩინეთში დაფიქსირდა 2019 წლის დეკემბერში და დღეისათვის უკვე გავრცელებულია მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში, მათ შორის საქართველოშიც. ავადობა უმეტესად – 80%-ში მსუბუქად მიმდინარეობს, თუმცა სხვა შემთხვევები შესაძლოა უფრო რთულად წარიმართოს. გართულებების განვითარების რისკი განსაკუთრებით მაღალია ისეთი ქრინიკული დაავადებების მქონე პირებში, როგორიცაა: დიაბეტი, სასუნთქი სისტემის დაავადებები (მაგ.: ასთმა), გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებები, სიმსივნე,…
ყველაზე ხშირად დასმული კითხვები
კ: რას ნიშნავს ფარისებრი ჯირკვლის ანტისხეულების (TPO-Ab და TG-Ab) მომატება მაშინ, როდესაც სხვა ანალიზები ნორმაშია? პ: ანტისხეულები თირეოპეროქსიდაზას და თირეოგლობულინის მიმართ (TPO-Ab და TG-Ab) მიანიშნებს ფარისებრი ჯირკვლის აუტოიმუნურ დაავადებაზე, რომელიც ცნობილია ჰაშიმოტოს თირეოიდიტის და/ან ქრონიკული აუტოიმუნური თირეოიდიტის სახელწოდებებით. ეს ანტისხეულები აზიანებენ ჯირკვლის უჯრედებს და დროთა განმავლობაში იწვევენ მისი ფუნქციის დარღვევას, რაც კლინიკურად გამოვლინდება ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების უკმარისობით ანუ ჰიპოთირეოზით. შეუძლებელია…
ფაქტები დიაბეტი ტიპი 1-ის შესახებ
დიაბეტი ტიპი 1-ის განვითარების მიზეზებში გარკვევა არ არის მარტივი, რადგან დაზუსტებით ცნობილია მხოლოდ ის ფაქტი, რომ ზოგი ადამიანი უბრალოდ იბადება ამ დაავადების განვითარებისადმი უფრო მეტი მიდრეკილებით. გენეტიკის როლი დიაბეტი ტიპი 1-ის შემთხვევაში ტიპი 2-თან შედარებით გენეტიკის როლი ნაკლებია. შეიძლება თუ არა დიაბეტი ტიპი 1 ჩაითვალოს მემკვიდრეობით დაავადებად, ჯერ კიდევ საკამათოა, რადგან შემთხვევათა 90%-ში დაავადებულის ნათესავებში არ აღინიშნება ეს პათოლოგია. საქმე…
შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2-ის პრევენცია
შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2 არის დაავადება, სადაც იკვეთება გამომწვევ მიზეზთა ორი კატეგორია: ერთი, რომლის შეცვლა ჩვენ არ შეგვიძლია და მეორე, რომლის კონტროლის მექნიზმები ჩვენს ხელშია. ამ მექანიზმების ამოქმედებით კი დაავადების თავიდან აცილება ან მისი განვითარების დასაწყისის მნიშვნელოვნად გადავადება სრულიად შესაძლებელია. რა უნდა გაკეთდეს მთავარი, ეს არის გადაწყვეტილების მიღება. გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ ცხოვრების წესი გახდეს უფრო ჯანსაღი, ანუ მოხდეს: ამ…
ფარისებრი ჯირკვლის ანტისხეულების მომატება
რა არის ანტისხეული ორგანიზმში ისეთი უცხო სხეულის მოხვედრის საპასუხოდ, როგორიცაა: ბაქტერიები, ვირუსები, სხვადასხვა ქიმიური ნაერთები _ იმუნური სისტემის მიერ გამომუშავდება სპეციალური ნივთიერება _ ანტისხეული, რომელიც უზრუნველყოფს ამ უცხო აგენტის აღმოჩენას და განეიტრალებას. გამართულად მუშაობის პირობებში იმუნური სისტემა უშეცდომოდ ანსხვავებს უცხო უჯრედებს საკუთარისგან. მაგრამ მწყობრიდან გამოსვლის შემთხვევაში ის იწყებს ორგანიზმის შემადგენელი უჯრედების უცხოდ აღქმას და მის წინააღმდეგ საბრძოლველად წარმოქმნის ანტისხეულებს, რომელთაც…
ჰიპოგლიკემია დიაბეტის გარეშე
ჰიპოგლიკემიის დროს სისხლში შაქრის შემცველობა მეტისმეტად დაბალია. ეს არის არა დაავადება, არამედ სიმპტომი, რომელიც მიუთითებს დაავადების არსებობაზე. ჰიპოგლიკემიის შემთხვევები ხშირია შაქრიანი დიაბეტის დროს, დიაბეტის გარეშე კი საკმაოდ იშვიათია. როგორ რეგულირდება სისხლში შაქრის შემცველობა გლუკოზა ენერგიის მთავარი წყაროა თავის ტვინის და მთლიანად ორგანიზმისთვის. სისხლში გლუკოზას ნორმალური დონის შენარჩუნებაში მთავარი პასუხისმგებელი ჰორმონი ინსულინია. ის ეხმარება გლუკოზას სისხლიდან გადავიდეს უჯრედებში და იქ გამოყენებულ…
ფარისებრი ჯირკვლის ავთვისებიანი სიმსივნეები
სიმსივნე არის კვანძოვანი წარმონაქმნი, რომელიც ფორმირდება გადაგვარებული უჯრედების უკონტროლო გამრავლების შედეგად. ის შეიძლება ნებისმიერ ორგანოში აღმოცენდეს და გამოიწვიოს ამ ორგანოს ნორმალური ფუნქციონირების დარღვევა. სიმსივნის გაჩენის ზუსტი მიზეზები უმეტეს შემთხვევაში ჯერ კიდევ დაუდგენელია. კონკრეტულად ფარისებრ ჯირკვალში ბევრი სხვადასხვაგვარი კვანძი შეიძლება განვითარდეს, რომელთაგან აბსოლუტური უმრავლესობა კეთილთვისებიანია, საერთო შემთხვევების 5%-ში კი დგინდება მისი ავთვისებიანობა. მთავარი, რაც ასეთ კვანძს განასხვავებს კეთილთვისებიანისგან არის ის, რომ…
კვანძები ფარისებრ ჯირკვალში
ფარისებრი ჯირკვლის კვანძოვანი წარმონაქმნები ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი პათოლოგიაა ენდოკრინოლოგიაში. უმეტეს შემთხვევაში კვანძები ზომით დიდი არ არის და არ იწვევს დისკომფორტს. ამიტომ მისი აღმოჩენა, როგორც წესი, ხდება შემთხვევით, ფარისებრი ჯირკვლის პროექციაზე ხელით გასინჯვის ან ულტრაბგერითი გამოკვლევის დროს. გამომწვევი მიზეზი და მახასიათებლები ფარისებრ ჯირკვალში კვანძის წარმოქნას სხვადასხვა მიზეზი აქვს. ეს შეიძლება დაკავშირებული იყოს იოდის დეფიციტთან, ჯირკვლის აუტოიმუნურ დაავადებებთან, გენეტიკურ განწყობასთან, კისრის მიდამოს…
კალციუმი
კალციუმი ადამიანის სიცოცხლისთვის საჭირო ერთ-ერთი აუცილებელი ელემენტია, მასზე არის დამოკიდებული ჯანმრთელი ძვლებისა და კბილების ფორმირება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში და შენარჩუნება მოზრდილებში, ასევე გულის, კუნთების, ნერვების და სისხლის შედედების სისტემის გამართული ფუნქციონირება. გარდა ამ ძირითადი მოვალეობებისა, სხვადასხვა კვლევის შედეგები მიუთითებს, რომ კალციუმს შესაძლოა ჰქონდეს დამცავი უნარი სიმსივნური დაავადებების, მაღალი არტერიული წნევის და დიაბეტის წინააღმდეგ. თუმცა ეს ინფორმაცია დამატებით დადასტურებას საჭიროებს.…
გრეივსის დაავადება
გრეივსის დაავადება არის ფარისებრი ჯირკვლის აუტოიმუნური ხასიათის პათოლოგია, რომლის დროსაც გაურკვეველი მიზეზის გამო ორგანიზმის იმუნური სისტემა წარმოქმნის აუტოანტისხეულებს, მათი მოქმედების შედეგად კი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტი რაოდენობით ჰორმონებს, ვიდრე საჭიროა და ამგვარად ვითარდება ჰიპერთირეოზი. სიმპტომები ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონებს მნიშვნელოვანი გავლენა აქვს ორგანიზმის ყველა უჯრედზე, ამიტომ მისი ფუნქციის დარღვევა ასოცირებულია მრავალფეროვან გამოვლინებებთან. ესენია: წონაში კლება აუხსნელი მიზეზით ნორმალური ან გაძლიერებული მადის ფონზე…